KIRGIZİSTAN’DA ULUSLARARASI BİR SEMPOZYUM

Nail TAN

Geçen yazımızda Kırgızistan’ın Çin sınırına yakın Issık Göl civarındaki (göl şehre 7 km) Karakol şehrinde bulunan Kasım Tınıtanov Memleket Devlet Üniversitesinde 2-3 Ekim 2018 tarihleri arasında düzenlenen “Uluslararası Türk Halklarının Türkçe İlk Yazılı Eserleri Sempozyumu’ndan bir nebze söz etmiş, daha çok gezi üzerinde durmuştuk.

Sempozyum, T.C. TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı) desteğiyle Hacı Bektaş Velî Kültür Derneğinin öncülüğünde Dünya Söz Akademisi ve Kırgızistan Issık Göl Kasım Tınıtanov Memleket Devlet Üniversitesi Rektörlüğü işbirliğiyle Çin sınırına yakın Karakol şehrinde düzenlenmişti.

Sempozyuma Türkiye ve Kırgızistan dışında Azeybaycan, Özbekistan ve Kazakistan’dan yaklaşık 50 bilim insanı  ve uzman katıldı. Değerlendirme Oturumunda açıklandığına göre 48 bildiri sunuldu. Bildiriler; UNESCO 2018 Atabetü’l Hakayık Yılı, TÜRKSOY 2018 Cengiz Aytmatov Yılı ve 2019 Kutadgu Bilig Yılı düşünülerek ağırlıklı olarak bu konularda hazırlanmıştı. Ayrıca, ilk yazılı eserlerden Divanü Lügati’t Türk, Dede Korkut Hikâyeleri, Yesevî’nin Hikmetleri de ön plandaydı. Manas destanı  başta olmak üzere Kırgız dili ve edebiyatı ile Kırgız kültürü konuları da bazı bildirilerde ele alınmıştı.

2 Ekim 2018 tarihinde Karakol şehrindeki Kasım Tınıtanov (Kırgızistan’ın önemli bilginlerinden) Memleket Devlet Üniversitesinin Kültür Merkezinin kapısında katılımcılar törenle karşılandı. Konferans Salonunda protokol, katılımcılar ve öğrenciler yerlerini aldıktan sonra 10.30’da Sempozyum Açılış Töreni başladı. Önce iki devletin millî marşları söylendi. Sonra protokol konuşmalarına geçildi. Sırasıyla şu şahıslar konuştu: Prof.Dr. Kurmanbek Abdıldayev (Rektör), Karakol Valisi Akılbek Osmanaliyev, Mustafa Özcivan (Hacı Bektaş Velî Kültür Derneği Başkanı), Doç.Dr. Kenan Koç (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Üyesi), Hayrettin İvgin (Dünya Söz Akademisi Başkanı), Fatih Çetin (TİKA Bişkek Koordinatör Yardımcısı).

Protokol konuşmalarından sonra sempozyumun düzenlenmesinde emeği geçenlere hizmet plaketi verildi. Ardından; üç kuruluşun temsilcilerince (Hacı Bektaş Velî  Kültür Derneği, Dünya Söz Akademisi ve K.T. Memleket Devlet Üniversitesi) bu yıldan itibaren verilmesi kararlaştırılan “Manas’ın Mirasçıları Türk Dünyası Kültürüne Hizmet Ödülü”yle ilgili açıklama yapıldı. Türkiye’den 50’ye yakın isim belirlenmiş. Bunlardan 6’sı Türkiye’den, 1’i Azerbaycan’dan  ve4’ü Kırgız olmak üzere 10 kişinin ödülü sempozyumda verildi. Diğerleri için Ankara’da ayrı bir tören yapılacağı açıklandı. Kırgızistan’daki sempozyumun açılışında ödülleri verilen Türkiye’den katılımcılar şunlardır: Prof.Dr. Naciye Yıldız, Prof. Dr. Nevzat Özkan, Prof.Dr. Ercan Alkaya, Doç.Dr. Kenan Koç, Nail Tan, Hayrettin İvgin.

Ödül töreninin yanı sıra Türk dünyasının aksakallılarına, hizmet sahiplerine “Çapan” giydirildi. Çapan (kaftan) giydirilenler: Mustafa Özcivan, Hayrettin İvgin, Prof.Dr. Naciye Yıldız, Doç.Dr. Kenan Koç, Nail Tan, M. Sabri Koz.

Sempozyuma, programa göre Türkiye’den şu bilim  insanı ve uzmanlar katıldı: Prof.Dr. Naciye Yıldız, Prof.Dr. Ercan Alkaya, Prof.Dr. Eyüp Akman, Nail Tan, M. Sabri Koz, Prof.Dr. Aynur Öz Özcan, Dr. Mehmet Yardımcı, Prof.Dr. Nevzat Özkan, Hayrettin İvgin, Prof.Dr. Celal Demir, Doç.Dr. Kenan Koç, Mustafa Özcivan, Nurullah Karabacak, Ali Kaim, Ali Can Danacı, Nemsiye Göçer, Gül Karabacak.

Kastamonulu bilim insanlarının sempozyumdaki bildirileri ise şöyle sıralanabilir:

Prof.Dr. Naciye Yıldız: Kut Sembolleri Açısından Manas Destanı ve Türk Edebiyatındaki Ortaklıkları.

Prof.Dr. Eyüp Akman: Atabetü’l Hakayık’ta Epitetler.

Nail Tan: Türk Dil Kurumunun Kırgız Lehçesi, Kırgız Edebiyatı ve Kültürüyle İlgili Başlıca Çalışmaları.

Üçümüz de bildiri dışında birer oturuma başkanlık yaptık. Ben ise ayrıca Değerlendirme Oturumunu yönettim. Konuşmamda; “2018 Türk Dünyası Kültür Başkenti Kastamonu” olayından da söz ettim. Kültür Başkentinden üç katılımcının salonda olduğunu söyledim.

2-3 Ekim 2018’de Kastamonu’nun sesi, bilimi Kırgızistan Karakol’daydı, Issık Göl’deydi, Çolpan Ata’daydı…